Ο Μελένιος επισκέπτεται κάθε χρόνο τη Θάσο. Κατά προτίμηση πηγαίνει εκεί στις αρχές Απριλίου. Για να φύγει από το νησί φθάνει Οκτώβρης. Σίγουρα ο Μελένιος δεν είναι κάποιος ζάμπλουτος, που έχει τη δυνατότητα να κάνει διακοπές επτά μήνες το χρόνο, ούτε και ανήκει στην κατηγορία του μέσου επισκέπτη της Θάσου, που έχει γοητευτεί από τις απέραντες παραλίες της με τα καταγάλανα νερά, τα γραφικά χωριουδάκια της, τους αρχαιολογικούς χώρους ή τη νυχτερινή της ζωή. Το Μελένιο, όπως και εκατοντάδες άλλους «περίεργους» και εξίσου τακτικούς «τουρίστες» της Θάσου, έχει «γοητεύσει» μία μόνιμη κάτοικος του νησιού: η Μαρσαλίνα.
Η Μαρσαλίνα δεν είναι κάποια μυστηριώδης γυναίκα. Είναι… έντομο και μάλιστα περιζήτητο! Η χρησιμότητά της έγκειται στο ότι, καθώς επικάθεται στα πεύκα, τα παρακινεί να εκκρίνουν μελιτώδη περιττώματα, τα οποία είναι εξαιρετική τροφή για τις μέλισσες, ώστε να παράγουν πευκόμελο.
Η ιδιαίτερη προτίμηση της Marchallina Hellenica προς το πεύκο της Θάσου, το ανέδειξε σε μοναδικό σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Για το πευκόμελο που παράγεται στα πευκοδάση της Θάσου, εκατοντάδες μελισσοκόμοι από κάθε γωνιά της Ελλάδας, κάθε Απρίλη μεταφέρουν τα μελίσσια τους εκεί. Ένας από αυτούς είναι και ο Μελένιος, που προφανώς δεν έχει καμία σχέση με το γνωστό στρουμφάκι, αλλά η ενασχόληση του με το μέλι του χάρισε το συγκεκριμένο παρωνύμιο.
Οι μέλισσες συλλέγουν τα μελιτώματα, τα μεταφέρουν στην κυψέλη τους και εκεί τα εμπλουτίζουν με δικές τους ουσίες, αποθηκεύουν το μείγμα στις κηρήθρες τους, το ωριμάζουν, παράγοντας τελικά ένα προϊόν πλούσιο σε ιχνοστοιχεία, με εξαιρετικό άρωμα και υψηλή διατροφική αξία, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Τάσος Κιουμουρτζής, όπως είναι το πραγματικό όνομα του Μελένιου.
Ο ίδιος θεωρεί, πάντως, ότι η συγκεκριμένη «ράτσα» του πεύκου δεν είναι μοναδική μονάχα λόγω του ότι προσελκύει τη μαρσαλίνα, αλλά και εξαιτίας των καιρικών συνθηκών που επικρατούν στο νησί (νοτιάδες και αυξημένη υγρασία). Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι ποσοστό 70% του συνολικού πευκόμελου που παράγεται στην Ελλάδα, παράγεται στα πευκοδάση της Θάσου, η οποία δικαίως έχει κερδίσει τον τίτλο του «πιο γλυκού νησιού της Μεσογείου».
Η συνταγή
Ο Μελένιος ανήκει στο Μελισσοκομικό Συνεταιρισμό Νικήτης Χαλκιδικής «ο Σίθων» και κάθε χρόνο μεταφέρει τις περίπου 500 κυψέλες του Θάσο.
Η κάθε κυψέλη υπολογίζεται ότι διαθέτει εργατικό δυναμικό 30-40.000 μελισσών. Η τοποθέτηση των κυψελών ξεκινά τον Απρίλιο και η συγκομιδή του μελιού τον Ιούλιο και διαρκεί μέχρι τον Οκτώβριο. Η ιδανική συνταγή για ένα μέλι άριστης ποιότητας, σύμφωνα με τον Μελένιο, θέλει το μελίσσι να μένει στο δάσος από 15 ημέρες έως ένα μήνα το πολύ. «Μετά από ένα μήνα δεν έχει να προσφέρει τίποτα», λέει.
Τα μέλη του Μελισσοκομικού Συνεταιρισμού Νικήτης «ο Σίθων», του οποίου η ετήσια παραγωγή πευκόμελου είναι από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα, τοποθετούν κάθε χρόνο στη Θάσο περισσότερες από 25.000 κυψέλες. Όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής του Συνεταιρισμού Γιάννης Καραδήμος «ο χρόνος παραμονής των μελισσιών εξαρτάται από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το μελισσοσμήνος, καθώς όσο πιο δυνατό είναι, τόσο καλύτερα θα μπει μέσα στο πεύκο». Επίσης, προσθέτει, πολλά εξαρτώνται από τους ανέμους, την υγρασία και την κατάσταση του πεύκου.
Οι καταστροφικές πυρκαγιές πριν από είκοσι χρόνια εξαφάνισαν περίπου το μισό από το πευκοδάσος της Θάσου και μαζί και το εισόδημα των μελισσοκόμων, οι οποίοι ήταν από τους πρώτους που συμμετείχαν στις προσπάθειες αναδάσωσης. «Έχουν περάσει τόσα χρόνια κι όμως το δάσος τώρα αρχίζει και συνέρχεται», λέει ο κ.Καραδήμος.
Το μέλι και ο άνθρωπος
Το μέλι είναι, από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα, η κυριότερη φυσική γλυκαντική ύλη. Αποτελεί μια σημαντική πηγή ενέργειας για τον οργανισμό, έχει αντισηπτικές ιδιότητες και είναι τονωτικό. Αυξάνει τον ρυθμό λειτουργίας της καρδιάς, μειώνει τα προβλήματα έλκους στο στομάχι, ανακουφίζει από την αϋπνία, τη δυσκοιλιότητα, τους πονόλαιμους και γενικά συμβάλλει στην καλή λειτουργία του οργανισμού.
Ο πρόεδρος του Μελισσοκομικού Συνεταιρισμού Θάσου, Κώστας Παναγιωτόπουλος είναι μελισσοκόμος εδώ και 35 χρόνια. Όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ σήμερα είναι ανάγκη «να τονωθεί η πίστη των καταναλωτών στο μέλι, που είναι το μοναδικό δώρο από τη Φύση για τον άνθρωπο».
Ο ίδιος για να αντεπεξέλθει στις ανάγκες της απαιτητικής δουλειάς του εξηγεί πως «όταν κουράζομαι σε ένα μπουκάλι νερό αραιώνω μέλι, και με δυο τρεις γουλιές από το ρόφημα επανέρχονται αμέσως οι δυνάμεις μου». Ο Συνεταιρισμός της Θάσου παράγει ετησίως περί τους 400 τόνους μέλι. Στις 8 Αυγούστου διοργανώνει την 7η γιορτή μελιού και όσοι βρεθούν εκεί θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν από κοντά τη διαδικασία παραγωγής μελιού.
Η μελισσοκομία στην Ελλάδα
Η μελισσοκομία στην Ελλάδα αποτελεί ένα σημαντικό κλάδο της πρωτογενούς παραγωγής, που απασχολεί γύρω στους 26.000 μελισσοκόμους, από τους οποίους ποσοστό 25% είναι επαγγελματίες, ενώ η παραγωγή μελιού ετησίως ξεπερνάει τους 12.000 τόνους. Το 60%-70% αυτής της παραγωγής προέρχεται από εκκρίματα μελιτώματος (δασικό μέλι) και το υπόλοιπο από λουλούδια (μέλι λουλουδιών).
Ο αριθμός των κυψελών που είναι διασκορπισμένες σε κάθε γωνιά της ελληνικής υπαίθρου και αποτελεί οικεία εικόνα των παιδικών χρόνων κάθε έλληνα που τις «ανακάλυψε» σε κάποιες από τις πρώτες του καλοκαιρινές διακοπές, ξεπερνά τα 1,3 εκατομμύρια.
Κείμενο: Σμαρώ Αβραμίδου
Πηγή: ΑΠΕ
Περιοδικον Ποικιλης Υλης 