Ένα λεύκωμα για τη Θάσο του χθες, αφιερωμένο «στους απλούς ανθρώπους, που διαμόρφωσαν την ιστορία του τόπου», με αναμνήσεις και εικόνες που ανασύρθηκαν από το … χρονοντούλαπο της ιστορίας, εξέδωσε η Θασιακή Ένωση Καβάλας.
Χάρη στο μεράκι και την αγάπη δύο δραστήριων μελών του Συλλόγου, του προέδρου Λάζαρου Αλβανού, που έκανε την επεξεργασία των ασπρόμαυρων φωτογραφιών, οι οποίες και συνθέτουν τον κύριο κορμό του λευκώματος, αλλά και του αντιπροέδρου Δημήτρη Θεοδωρίδη, που «έντυσε» τις φωτογραφίες με κείμενα για την ιστορία του τόπου, το λεύκωμα «κλείνει» στις 237 σελίδες του αναμνήσεις από το παρελθόν. Αναμνήσεις της περιόδου 1885-1965 από ένα νησί, που ξεπροβάλλει μέσα από τα νερά του βορείου Αιγαίου σαν ολοστρόγγυλο βότσαλο κι έχει χαρακτηριστεί ως το «σμαράγδι» του Θρακικού Πελάγους, χάρη στο καταπράσινο τοπίο του.
Τα πανέμορφα χωριά του νησιού, γεγονότα της νεότερης ιστορίας του, όπως η συμμετοχή των Θασίων στον Μακεδονικό Αγώνα, οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο νησί -κυρίως στα παραλιακά χωριά του Λιμένα και των Λιμεναρίων, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή– αλλά και η συμμετοχή ανδρών και γυναικών του νησιού στην Αντίσταση στα χρόνια της βουλγαρικής Κατοχής έχουν αποτυπωθεί στις σελίδες τού ιδιαίτερα καλαίσθητου αυτού λευκώματος, που έρχεται να διασώσει έναν μικρό φωτογραφικό «θησαυρό» και συνάμα την ιστορία του τόπου.
Ξεφυλλίζοντας το λεύκωμα, ο αναγνώστης βλέπει να περνούν από μπροστά του στιγμιότυπα από τη θρησκευτική ζωή του τόπου, από τη σχολική ζωή (σ.σ. από γραπτές μαρτυρίες αποδεικνύεται ότι, στη Θάσο λειτουργούσαν σχολεία από τα τέλη του 18ου αιώνα), παραδοσιακές γαμήλιες τελετές, που επιβίωναν στα χωριά του νησιού μέχρι και το τέλος της δεύτερης μεταπολεμικής δεκαετίας, αλλά και επαγγέλματα που είτε «έσβησαν» με την πάροδο του χρόνου είτε έχουν προσαρμοστεί στα σύγχρονα τεχνολογικά δεδομένα.
Γαϊδουράκια, βοϊδοάμαξες, κάρα, φορτηγά και μηχανές παλαιού τύπου, καΐκια και ταχύπλοα της δεκαετίας του ’60 δίνουν το δικό τους στίγμα στον τομέα των μεταφορών, ενώ η καραβόκνα, μια ξύλινη κατασκευή που αποτελούσε το μοναδικό αντικείμενο των λούνα-παρκ των πανηγυριών στις αρχές του περασμένου αιώνα, τα παραδοσιακά καφενεία, τα πικ-νικ στην εξοχή με τα γραμμόφωνα έδειχναν πώς ορισμένες δεκαετίες πριν, οι άνθρωποι διασκέδαζαν κι ας μην είχε μπει στη ζωή τους η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, το ηλεκτρικό, τα φαστ-φουντ και τα ξενυχτάδικα.
Εικόνες από παραδοσιακά πανηγύρια, που τείνουν να εκλείψουν στις μέρες μας και στιγμιότυπα από καρνιβαλικές εκδηλώσεις έρχονται να προστεθούν στις φωτογραφίες ανθρώπων του νησιού για να ολοκληρώσουν την πολυσύνθετη εικόνα του. Μια εικόνα, που αποπνέει αέρα μιας άλλης εποχής…
Με την έκδοση αυτού του λευκώματος, η Θασιακή Ένωση Καβάλας ήθελε να προσφέρει στους κατοίκους της Θάσου -και όχι μόνο- μια σπάνια συλλογή ανέκδοτων φωτογραφιών από ιδιωτικά αρχεία, στις οποίες έχουν αποτυπωθεί όψεις του παρελθόντος του νησιού.
Η όλη προσπάθεια ξεκίνησε πριν από περίπου τρία χρόνια και με υπομονή και επιμονή η Ένωση κατάφερε να συγκεντρώσει όλο αυτόν τον φωτογραφικό «θησαυρό», που οι κάτοικοι του τόπου είχαν καλά φυλαγμένο σε άλμπουμ ή στα συρτάρια τους. Όλο αυτό το εγχείρημα είχε ως αποτέλεσμα, τη δημιουργία ενός αρχείου της Θασιακής Ένωσης Καβάλας, που αριθμεί ήδη 1.000 και πλέον φωτογραφίες, αψευδείς μάρτυρες της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού. Το λεύκωμα, η έκδοση του οποίου κατέστη δυνατή χάρη στην ευγενική χορηγία του Δήμο Θάσου, βασίστηκε σε επιλογή φωτογραφιών από το φωτογραφικό υλικό που έχει μέχρι σήμερα στη διάθεσή του ο Σύλλογος.
Οι κάτοικοι της Θάσου, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Θασιακής Ένωσης Καβάλας, Λάζαρος Αλβανός, όχι μόνο δέχτηκαν με ευχαρίστηση την έκδοση του λευκώματος, αλλά και το «αγκάλιασαν», με αποτέλεσμα να γίνει ανάρπαστο, από την πρώτη στιγμή της διάθεσής του.
«Πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι μας είχαν δώσει τις φωτογραφίες, ανακάλυψαν, έπειτα από την επεξεργασία αυτών, ανθρώπους, που δεν γνώριζαν καν ότι απεικονίζονταν εκεί», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Αλβανός. Ενδιαφέρουσα, μάλιστα, είναι η περίπτωση του δισεγγονού του Ιωάννη Ζωγράφου, αγιογράφου, ζωγράφου και φωτογράφου, ο οποίος έφερε στους ανθρώπους της Ένωσης αρνητικά που ανήκαν στον παππού του, από το 1890!
Σε κάθε περίπτωση, το λεύκωμα αυτό ξυπνά σίγουρα αναμνήσεις στους παλιότερους και προσφέρει σημαντικές πληροφορίες στους νεότερους, ίσως και ερεθίσματα για νέες αναζητήσεις και νοερά «ταξίδια» στο παρελθόν. Άλλωστε, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στον πρόλογο του λευκώματος: «Σκοπός μας είναι το ταξίδι στο παρελθόν, γιατί, όποιος το αγνοεί, δεν μπορεί να προχωρήσει στο μέλλον».
Παπαδοπούλου Σ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
helectra
Περιοδικον Ποικιλης Υλης 