Λύγκας: Ο «φαντομάς» των ελληνικών βουνών

Οι επιστήμονες αναζητούν εναγωνίως στη Βόρεια Πίνδο τους τελευταίους βαλκανικούς λύγκες που ίσως ζουν στη χώρα μας.

ΗΤΑΝ Νοέμβριος του 2008, στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου. Σε έναν απομονωμένο δασικό δρόμο δύο ερευνητές, ο βιολόγος-ζωολόγος δρ. Γιώργος Μερτζάνης και ο συνεργάτης του βιολόγος κ. Χαρίλαος Πυλίδης, απορροφημένοι με την εργασία τους, κατέγραφαν για λογαριασμό του Φορέα Διαχείρισης την πανίδα του Πάρκου. Ξαφνικά αντιλαμβάνονται μια σκιά, σαν «φάντασμα», να πετάγεται μπροστά τους. «Το είδαμε φευγαλέα να περνά μπροστά από τα μάτια μας, για κλάσματα του δευτερολέπτου, και να χάνεται στο πυκνό δάσος. Από την κίνηση του ζώου, την ταχύτητά του και το περίγραμμα του σώματός του πιστεύω ότι ήταν λύγκας» λέει ο επιστημονικός υπεύθυνος της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ» κ. Μερτζάνης, ο οποίος μελετά τη βιολογία των μεγάλων σαρκοφάγων θηλαστικών της χώρας μας.

Τα τελευταία χρόνια ελάχιστοι έχουν δει λύγκα στην Ελλάδα. Ή νομίζουν ότι είδαν. Αλλά ακόμη και όταν ο πληθυσμός του είδους ευημερούσε στην περιοχή μας, ήταν σπάνιο να τον συναντήσει κανείς διότι κινείται συνήθως νύχτα, σε πυκνά δάση και αθόρυβα ως αιλουροειδές. Τελικά υπάρχει ακόμη λύγκας στην Ελλάδα ή μήπως δεν έχει απομείνει παρά μόνο το… φάντασμά του;

Τις δύο τελευταίες δεκαετίες δύο προγράμματα για τον λύγκα στον ελληνικό χώρο – ένα από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1991 και ένα από την περιβαλλοντική οργάνωση «Αρκτούρος» το 2003- προσπάθησαν να ακολουθήσουν τα ίχνη του και να ρίξουν λίγο φως στην άγνωστη ζωή του. Ένας από τους ερευνητές που συμμετείχε και στα δύο ερευνητικά προγράμματα, ο ζωολόγος κ. Θεόδωρος Κομηνός, συνέχισε από προσωπικό ενδιαφέρον να συγκεντρώνει ως σήμερα στοιχεία για τον λύγκα στην Ελλάδα. Τα τελευταία 16 χρόνια προσπαθεί να συγκεντρώσει πληροφορίες από μαρτυρίες (πήρε περισσότερες από 1.000 συνεντεύξεις) και παρατηρήσεις κυρίως από τη Βόρεια Πίνδο και τα βουνά της Κεντρικής Μακεδονίας.

Στο στόχαστρο λαθροθηρών ο τελευταίος φυσικός πληθυσμός ελαφιών στην Ελλάδα

Με αφανισμό απειλείται ο τελευταίος φυσικός πληθυσμός ελαφιών στην Ελλάδα, ο οποίος βρίσκεται στη Ροδόπη και λόγω της λαθροθηρίας έχει περιοριστεί πλέον στα 20 με 30 άτομα.

Όπως αναφέρουν σε κοινή ανακοίνωση οι περιβαλλοντικές οργανώσεις Καλλιστώ και WWF Ελλάς, δύο σκοτωμένα ελάφια βρέθηκαν πρόσφατα σε αυτοκίνητο που κινούνταν στην εθνική οδό Δράμας-Ξάνθης. Το Τμήμα Συνοριακής Φύλαξης Παρανεστίου Δράμας, από το οποίο πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος, ειδοποίησε για το περιστατικό το Δασαρχείο Δράμας, το οποίο και κατέθεσε μήνυση εναντίον του δράστη.

Το κόκκινο ελάφι (Cervus elaphus) ζούσε κάποτε σχεδόν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, σήμερα όμως έχει συρρικνωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε το είδος βρίσκεται πλέον στην κατηγορία των «Κρισίμως Κινδυνευόντων» ζώων της χώρας (σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας, 2009).

Το κυνήγι του απαγορεύεται σύμφωνα με τον Δασικό Κώδικα, ωστόσο ο μικρός πληθυσμός του στη Ροδόπη απειλείται από τη λαθροθηρία. Ανάλογα περιστατικά έχουν καταγραφεί εξάλλου στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας, όπου οι λαθροθήρες διοχετεύουν το παράνομο κρέας στο εμπόριο.

«Το άλλοτε διαδεδομένο στη χώρα μας κόκκινο ελάφι, βρίσκεται δυστυχώς στα πρόθυρα της άμεσης εξαφάνισης, με το παράνομο κυνήγι να αποτελεί τη σημαντικότερη απειλή για την επιβίωσή του» προειδοποιούν οι δύο οργανώσεις.

Τονίζουν την ανάγκη εντατικοποίησης των ελέγχων στα βουνά της Ροδόπης, η αποτελεσματικότητα των οποίων πλήττεται καίρια από τη μείωση των οργανικών θέσεων δασοφυλάκων.

Επίσης, για την αποτελεσματικότερη προστασία και διαχείριση του πληθυσμού, απαιτείται η εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης, εξειδικεύοντας για τη Ροδόπη το εθνικό σχέδιο δράσης για την Ελλάδα με δυνατότητα εφαρμογής του και σε διασυνοριακό επίπεδο. [Τα Νέα]

helectra