Αμοργός, χτες και σήμερα

Η Αμοργός είναι ένα από τα ομορφότερα νησιά των Κυκλάδων και συνάμα από τα πιο ιδιαίτερα. Η άγρια φυσική ομορφιά της δένει αρμονικά με το «απέραντο γαλάζιο» του Αιγαίου, τα δε γραφικά χωριά της χαρίζουν μοναδικές στιγμές στους επισκέπτες της. Η ιστορία της Αμοργού χάνεται στα βάθη των χιλιετιών. Ήδη από την 3η χιλιετία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Αιγαίου, όπως δείχνουν και οι περισσότερες από τις 12 οχυρωμένες ακροπόλεις της, που έχουν ανακαλυφθεί σε λόφους και ακρωτήρια.

Πολιτιστική ανασκόπηση του 2010

Το ΔΝΤ είναι εδώ, η κρίση κρατά σταθερά …ανοιχτή την πόρτα της Ελλάδας κι εκείνη αντιστέκεται, μέσω του …βαρέως πυροβολικού της, του Πολιτισμού.

Καλές στιγμές για τον ελληνικό κινηματογράφο, ο «Κυνόδοντας» του Γιώργου Λάνθιμου και η «Στρέλλα» του Πάνου Κούτρα, το «Αttenberg» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη, δύο αρχιτεκτονήματα, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και η Ταινιοθήκη, για τα οποία μπορεί ο τόπος να επαίρεται, η ανάδειξη του Μουσείου Ακροπόλεως, ως του καλύτερου παγκοσμίως, η συναυλία στον ευαίσθητο Άγιο Παντελεήμονα με την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας -με πρωτοβουλία της Αρχιεπισκοπής και του Μεγάρου Μουσικής- είναι λίγες μόνο από τις στάσεις στο μακρύ ταξίδι του ελληνικού πολιτισμού για το 2010, που σε λίγες ώρες εκπνέει.

Προτάσεις για όσους μείνουν στην Αθήνα

Καλοκαιρινές βόλτες στα μουσεία της Αθήνας

Κλασικές και εναλλακτικές διαδρομές στην Αθήνα του θέρους οδηγούν τα βήματα των φιλότεχνων σε χώρους της σύγχρονης δημιουργίας αλλά και του αρχαίου πολιτισμού, προσφέροντας τη δυνατότητα για μια φυγή από την ασφυκτική καθημερινότητα.Ας  κάνουν τις δικές τους προτάσεις για το καλοκαίρι. Και αν η εξωστρέφεια του καλοκαιριού ενδείκνυται για άλλες εκδηλώσεις, μουσικές ή θεατρικές, οι καλά κλιματιζόμενες και ατμοσφαιρικές αίθουσες των μουσείων μπορούν να προσφέρουν, πέραν της τέχνης και της ενημέρωσης, την ηρεμία και τη δυνατότητα ενδοσκόπησης που είναι πολύτιμες για τον καθένα, έστω και για λίγο. Σαν μια τονωτική ένεση ενάντια στην επιθετική πραγματικότητα. Γιατί η τέχνη δεν τέρπει μόνο, ανοίγει τους ορίζοντες και δημιουργεί ουσιώδεις προβληματισμούς. Επιπλέον είναι κυριολεκτικά στον δρόμο μας. Πηγαίνοντας στη δουλειά, επιστρέφοντας στο σπίτι, κάνοντας περίπατο.

Με προβολές που θα γίνονται στους εξωτερικούς τοίχους του κάθε βράδυ, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης θα προδιαθέτει το κοινό που διέρχεται από τη Βασ. Κωνσταντίνου για όσα πρωτοποριακά εικαστικά συμβαίνουν στο εσωτερικό του. Ανεβαίνοντας τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, ένα πορτρέτο του Περικλή- ναι, του αρχαίου- εντυπωσιάζει στην είσοδο του Μουσείου της Ακρόπολης, όπου μια νέα έκθεση συστήνει στους σύγχρονους Αθηναίους αυτόν στον οποίο οφειλόταν η λάμψη της αρχαίας Αθήνας. Στο Νομισματικό Μουσείο εξάλλου, που στεγάζεται στο εξαιρετικής αρχιτεκτονικής Ιλίου Μέλαθρον της οδού Πανεπιστημίου, κάθε Τρίτη μεσημέρι υπάρχει μία jour fix πρόσκληση για γνωριμία με τα νομίσματα του αρχαίου κόσμου αλλά και τις αντιστοιχίες τους με το ευρώ!

Το Βυζαντινό Μουσείο στη Βασιλίσσης Σοφίας- καλά κρυμμένο στους νέους και εκπληκτικούς χώρους του, που εκτείνονται υπόγεια – έχει να διηγηθεί πολλές άγνωστες «ιστορίες» από 16 αιώνες Βυζαντίου. Απέναντί του, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης επικεντρώνεται στις απαρχές του πολιτισμού στον ελλαδικό χώρο, ενώ δύο σύγχρονες εκθέσεις του, της Λουίζ Μπουρζουά και της Σάρας Λούκας επιχειρούν τη σύνδεση με το σήμερα. Το Μουσείο Μπενάκη παραμένει η σταθερή αξία για μια βαθιά εντρύφηση στην ελληνική ιστορία και στον πολιτισμό από την απώτερη αρχαιότητα ως τον 20ό αιώνα.

Τα ωραιότερα, τα καλύτερα, τα σπανιότερα έργα τέχνης της αρχαιότητας βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο– ικανοποιητικά ανακαινισμένο εδώ και λίγα χρόνια- όπου υπάρχει επίσης μια περιοδική έκθεση για την αρχαία Ερέτρια. Στον αντίποδα βρίσκεται το Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ στη Νέα Ιωνία, που παρουσιάζει ό,τι νεότερο και τολμηρότερο στη σύγχρονη τέχνη. Το Μπενάκη της οδού Πειραιώς,τέλος, συνεχίζει την εντυπωσιακή διαδρομή του με εκθέσεις και άλλες εκδηλώσεις- μουσικές ή λογοτεχνικές- προσφέροντας μια ολοκληρωμένη πολιτιστική εμπειρία.

ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ

Πηγή: ΒΗΜΑ

helectra

Εντοπίστηκε το κέντρο λατρείας της Ιππίας Αθηνάς

Ενας αρχαίος ναός δίπλα στο θέατρο των Αχαρνών, σε απόσταση μόλις 150 μέτρων από την πλατεία του δήμου, εντοπίστηκε το κέντρο λατρείας της Ιππίας Αθηνάς.

1. Ρωμαϊκή αγροικία στο Μονοπάτι Αχαρνών με δεκάδες δωμάτια, εσωτερικές αυλές, αποθήκες, δεξαμενές, λουτρό με υπόκαυστα. 2. Ερυθρόμορφος κρατήρας του λεγόμενου Ζωγράφου της Φλωρεντίας, που απεικονίζει τη βράβευση με ταινίες ενός νεαρού αθλητή από μία πτερωτή και μία άπτερο Νίκη, από τον αρχαίο δήμο της Περγασής. 3. Το αρχαίο θέατρο Αχαρνών (4ος αι. π.Χ.) το οποίο λειτουργούσε ως τον 14ο αι. μ.Χ. και ανακαλύφθηκε σε απόσταση μόλις 150 μέτρων από την κεντρική πλατεία του σύγχρονου δήμου.

Τον ναό της Ιππίας Αθηνάς, η οποία λατρευόταν στον αρχαίο δήμο των Αχαρνών, εντόπισαν οι ανασκαφές δίπλα ακριβώς στο αρχαίο θέατρο, το οποίο επίσης ανακαλύφθηκε πρόσφατα! Ενας ισχυρός τοίχος χτισμένος με μεγάλους ογκολίθους είναι η πρώτη ένδειξη για τον ναό, συγκεκριμένα το θεμέλιο της κρηπίδας του, όπως πιστεύει η αρχαιολόγος κυρία Μαρία Πλάτωνος η οποία διενεργεί την ανασκαφική έρευνα. Και όταν απομακρυνθεί το παλιό ισόγειο εργαστήριο αλουμινοκατασκευών που βρίσκεται από πάνω, ο δρόμος θα είναι ελεύθερος για την αποκάλυψη του σημαντικότατου ιερού των Αχαρνέων. Η θέση του μάλιστα όπως και του αρχαίου θεάτρου φυσικά, σε απόσταση μόλις 150 μέτρων από την κεντρική πλατεία του σύγχρονου δήμου, μαρτυρεί ότι το κέντρο και του αρχαίου δήμου βρισκόταν ακριβώς εκεί!

Αλλά δεν ήταν αυτή η μόνη έκπληξη που επεφύλαξε στο κοινό της η κυρία Πλάτωνος προχθές το βράδυ στην ομιλία της στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης σχετικά με τον «πολυανθρωπότερο», κατά τον Θουκυδίδη, δήμο της πόλης – κράτους των Αθηνών. Το μεγαλύτερο νεκροταφείο που έχει ανασκαφεί ως τώρα, με 400 τάφους και εντυπωσιακά ευρήματα, βρέθηκε στην περιοχή του Σιδηροδρομικού Κέντρου Αχαρνών. Μικρότερα νεκροταφεία και μεμονωμένοι τάφοι, οδικές αρτηρίες, παρόδια ιερά, αρδευτικά έργα, ρωμαϊκές βίλες, πολλά επιτύμβια μνημεία και σημαντικές επιγραφές φανερώνουν τον πλούτο και την άνθηση μιας μεγάλης περιοχής επί αιώνες.

Μία πολύ σημαντική επιγραφή του 4ου αιώνα π.Χ. στην οποία αναφέρεται το ιερό της Αθηνάς Ιππίας και το θέατρο των Αχαρνών – βρέθηκε σε δεύτερη χρήση ως κάλυμμα αγωγού σε δημόσιο βαλανείο πίσω από τη βυζαντινή εκκλησία του Αϊ-Γιάννη κοντά στο θέατρο, αποτελεί μία ακόμη επιβεβαίωση του κέντρου του αρχαίου δήμου, ενώ τη θέση του ιερού της Ιππίας Αθηνάς φανερώνουν δύο αναθηματικές επιγραφές: Η μία από κάποια ιέρεια της θεάς και η άλλη από έναν άνδρα ονόματι Πομπήιο ο οποίος αφιέρωνε στον ναό για τα αγροτικά Διονύσια.

Ανάμεσα στο μέγα πλήθος των ευρημάτων αξίζει να αναφερθεί και η μαρμάρινη θήκη η οποία βρέθηκε κοντά στο δημαρχείο των Αχαρνών και περιλάμβανε μια χάλκινη υδρία με έξι αλάβαστρα από φλεβωτό μάρμαρο, δύο από τα οποία έφεραν επικάλυψη χρυσού. Επίσης μια μαρμάρινη σαρκοφάγος που περιείχε περίπου 100 αστραγάλους (αρχαίο παιχνίδι) καθώς και οστέινα εργαλεία που πιθανώς είχαν σχέση με το επάγγελμα το νεκρού. Εκπληκτικά εξάλλου ήταν τα ευρήματα από το νεκροταφείο του Σιδηροδρομικού Κέντρου, μεταξύ των οποίων ένας πήλινος λέβητας γνωστού αθηναίου ζωγράφου του 5ου αιώνα π.Χ. με παράσταση συμποσίου του Διονύσου με τον Ηρακλή, ένας οξύκορφος αμφορέας παναθηναϊκού τύπου της αρχαϊκής εποχής με παράσταση ιππέων και την επιγραφή «Νικίας εποίησεν», πολλές λήκυθοι με παραστάσεις μαχών, αρματοδρομιών και νεκροδείπνων, λουτροφόροι, πινάκια, αλλά και μικρά αγγεία για αρωματικές ύλες, ειδώλια, ζώδια και άλλα.

Κερκίδα κάτω από τα θεμέλια καφετέριας

Η ανακάλυψη του θεάτρου, επίσης από την κυρία Πλάτωνος, στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου της Β Δ Εφορείας Αρχαιοτήτων, ήταν εκείνη που επιβεβαίωσε τη θέση του αρχαίου δήμου, όπου θα πρέπει να αναζητηθούν ακόμη η αγορά, οι ναοί και άλλα δημόσια οικοδομήματα. Ως τώρα έχει έλθει στο φως η μία κερκίδα του θεάτρου, με ένδεκα σειρές εδωλίων σε ημικυκλική διάταξη, ενώ μια δεύτερη, της οποίας ανασκάφηκε μικρό τμήμα, συνεχίζεται, όπως πιστεύει η αρχαιολόγος, κάτω από το θεμέλιο νεόκτιστης καφετέριας. «Πιθανώς πάνω από τα εδώλια είχε τοποθετηθεί ξύλινη επένδυση, ενώ για μεγαλύτερη άνεση χρησιμοποιούσαν κατά τις παραστάσεις μικρά υφασμάτινα μαξιλάρια» είπε η κυρία Πλάτωνος, δίνοντας μια ιδέα για τη λειτουργία του θεάτρου.

Ωστόσο οι ανασκαφές έχουν διακοπεί ώσπου να γίνουν απαλλοτριώσεις τριών οικοπέδων και της… καφετέριας. Οσο για τα άλλα δημόσια οικοδομήματα, «πρέπει να αναζητηθούν γύρω από το θέατρο σε μια ζώνη που ορίζεται από την πλατεία του Αγίου Βλασίου ως τους λόφους των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων και του Προφήτη Ηλία» πρόσθεσε. «Τραχείς, απαίδευτους και άμουσους», χαρακτηρίζει ο Αριστοφάνης τους Αχαρνείς, αλλά μόνο κατά το πρώτο – λόγω της γειτνίασής τους με την Πάρνηθα – ήταν ακριβής, όπως επιβεβαιώνεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα.

ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ

Πηγή: ΒΗΜΑ

helectra