Τα Αυστραλιανά μαργαριτάρια θεωρούνται οι Rolls Royce της παγκόσμιας βιομηχανίας μαργαριταριών. Αυτό είναι γνωστό. Εκείνο που δεν είναι γνωστό είναι πως η καλλιέργεια μαργαριταριών, που αποφέρει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ετησίως στην αυστραλιανή οικονομία, είναι μια καθαρά «Ελληνική υπόθεση».
Την κορυφαία θέση στην βιομηχανία μαργαριταριών κατέχει η εταιρεία «Πασπάλη» (The Paspaley Family) που σύμφωνα με φετινή έκδοση του οικονομικού περιοδικού BRW είναι μια από τις πλουσιότερες οικογένειες της Αυστραλίας και η 3η πλουσιότερη Ελληνική οικογένεια της χώρας με μια περιουσία που ανέρχεται στα 620 εκατομμύρια δολάρια (0 εκατ. ήταν πέρυσι). Η οικογένεια Πασπάλη κυριαρχεί στον κλάδο καλλιέργειας μαργαριταριών της Αυστραλίας που πωλούνται με τη φίρμα South Sea.
Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας κ. Νίκολας Πάσπαλης χρησιμοποίησε επαναστατικές μεθόδους καλλιέργειας, που έδωσαν άριστα αποτελέσματα. Παρά την κρίση στο κλάδο τα τελευταία δύο χρόνια, τα μαργαριτάρια παραγωγής Πασπάλη εξακολουθούν να κυριαρχούν στην διεθνή αγορά, αφού περισσότερο από το 90% της παραγωγής εξάγεται. Η οικογένεια έχει επίσης μια τοπική αεροπορική επιχείρηση με 21 αεροσκάφη, ένα στόλο 120 αλιευτικών σκαφών, αλλά και ακίνητα στο Σίδνεϊ το Ντάργουϊν, τη Νέα Υόρκη κ. α.
Η ιστορία της οικογένειας Πασπάλη, η ίδρυση και η ανάπτυξη της «αυτοκρατορίας » μοιάζει με παραμύθι. Τον λόγο έχει ο σημερινός διευθυντής της Νίκος Πασπάλης που λέει: «Η οικογένεια του πατέρα μου έφυγε από το Καστελόριζο κατά την διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Εκείνος γεννήθηκε το 1913 και το 1919 ακολούθησε την οικογένεια του στην Αυστραλία. «Στο πρώτο λιμάνι που έπιασε το πλοίο που τους μετέφερε, στο Κόσακ, στις ακτές της Δυτικής Αυστραλίας, που βρέχεται από τον Ινδικό Ωκεανό, κατέβηκαν κι αποφάσισαν να ξεκινήσουν εκεί τη νέα τους ζωή».
Η οικογένεια Πασπάλη ζούσε ανάμεσα σε Αβορίγινες και Ασιάτες δύτες μαργαριταριών. Σ’ αυτή την απομακρυσμένη περιοχή οι Ευρωπαίοι ήταν ελάχιστοι και οι Έλληνες σχεδόν ανύπαρκτοι. Ήταν ξεκομμένοι από όλους και από όλα. Ούτε ηλεκτρικό ρεύμα, ούτε ύδρευση, ούτε κυβερνητικές υπηρεσίες. Ο παρθένος ωκεανός ήταν κατάσπαρτος από μεγάλα στρείδια, τα γιγαντιαία Pinctada Maxima, που μέσα τους έκρυβαν μοναδικά μαργαριτάρια. Έως τότε τα εκμεταλλευόταν μόνο οι Ασιάτες. Φυσικό ήταν, λοιπόν, μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον ο Νικόλας Πασπάλης να μυηθεί στη αλιεία μαργαριταριών. Ξεκίνησε να δουλεύει από 14 ετών. Έτσι ξεκίνησε η περιπέτεια και το πάθος του για τα μαργαριτάρια που θα διαρκούσε για μια ζωή, με αρκετά σκαμπανεβάσματα καθώς η βιομηχανία μαργαριταριών έζησε εποχές άνθησης, αλλά και κρίσης. Αρχικά ασχολήθηκε αρχικά με τα στρείδια και κατόπιν, το 1956, με την καλλιέργεια μαργαριταριών τύπου Akoya, συνεργάστηκε με μια ιαπωνική εταιρεία. Σε σύντομο χρονικό διάστημα και σε συνεργασία με τους Ιάπωνες δημιούργησαν τις μεγαλύτερες φάρμες καλλιέργειας μαργαριταριών στον κόσμο. Η πρώτη επιχείρηση του απασχολούσε έξι υπαλλήλους. Ο ίδιος πέθανε το 1984 αλλά η επιχείρηση που έστησε αναπτύχθηκε και σήμερα εργάζονται για την εταιρεία γύρω στ 1.200 άτομα. Με ορμητήριο τις πόλεις Ντάργουϊν και Σίδνεϊ, στις οποίες η εταιρεία έχει τα κεντρικά της γραφεία, προμηθεύει κοσμηματοπωλεία ανά τον κόσμο με τα μαργαριτάρια της, διατηρεί δε καταστήματα σε όλον τον κόσμο, καθώς και 20 φάρμες μαργαριταριών και μετοχές σε ορυχεία. Τα μαργαριτάρια Πασπάλη χρησιμοποιούνται από τους διασημότερους οίκους και σχεδιαστές κοσμημάτων στον κόσμο, όπως από τους Tiffany & Co, Harry Winston, David Yurman και Mikimoto.
Για τον εορτασμό της 50ής επετείου της φάρμας Kuri της οικογένειας Πασπάλη, το 2005, η εταιρεία ανέθεσε σε 17 σχεδιαστές, μεταξύ των οποίων ο David Yurman, o Harry Winston και ο Mikimoto, τη δημιουργία μοναδικών κοσμημάτων με μαργαριτάρια των Νοτίων Θαλασσών. Το αποτέλεσμα ήταν μια έκθεση που φέρει τον τίτλο «Λευκή Μαγεία» και μπορεί κάποιος να τη θαυμάσει στο αξίας 26 εκατομμυρίων δολαρίων καινούργιο κατάστημα της οικογένειας, στο Martin Place του Σίδνεϊ.
Ο σημερινός διευθυντής της αυτοκρατορίας θυμάται μια ιστορία που του διηγήθηκε ο πατέρας του. «Ήταν το 1935 και ο πατέρας ήταν σε ένα σκάφος του όταν είδε ένα όνειρο. Ονειρεύτηκε πως βρήκε ένα αξιόλογο φυσικό μαργαριτάρι αλλά μετά δολοφονήθηκε από το πλήρωμά του. Ξυπνώντας νωρίς από τον εφιάλτη, μαζί με το πλήρωμα άρχισαν τις καταδύσεις για να βρουν τα πολυπόθητα στρείδια. Ανοίγοντας το πρώτο του στρείδι, ανακάλυψε ένα μεγάλο μαργαριτάρι όπως αυτό που είχε δει στο όνειρό του. Καπετάνιοι είχαν δολοφονηθεί για πολύ μικρότερα μαργαριτάρια. Νιώθοντας φόβο, λόγω του ονείρου που είχε δει, έκρυψε το πολύτιμο εύρημα στο γάντι του και διέταξε το πλήρωμα του καραβιού του να ξεκινήσουν το ταξίδι της επιστροφής πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο στόλο και μάλιστα άλλαξε την αρχική διαδρομή που θα ακολουθούσαν.
Το ταξίδι διήρκησε ημέρες και όταν έφθασε στη στεριά σοκαρίστηκε, καθώς έμαθε ότι ένας ξαφνικός και καταστροφικός κυκλώνας κατέστρεψε τα υπόλοιπα σκάφη του στόλου με πολλά θύματα. Τελικά το σημαδιακό όνειρο που είχε δει του έσωσε τη ζωή, ενώ εκείνο το μαργαριτάρι παρέμεινε ένα από τα καλύτερα της μακράς καριέρας του». Σύμφωνα με το Νικ Πασπάλη ένα πολύ καλό μαργαριτάρι σήμερα πωλείται στα Tiffany’s για πάνω από εκατό χιλιάδες Ευρώ.
Άλλη μια ελληνική οικογένεια που ασχολείται με την καλλιέργεια μαργαριταριών στην Αυστραλία είναι η οικογένεια Καϊλη, η οποία επίσης έλκει την καταγωγή της από το Καστελόριζο. Η οικογένεια Καϊλη έχει έδρα την Πέρθη. Εκεί «άραξε» πριν πολλές δεκαετίες ο καπετάν Μιχάλης Καϊλης όταν «μπούχτισε» την θάλασσα και έστησε την αυτοκρατορία του με δραστηριότητες στα μαργαριτάρια και τα θαλασσινά. Σήμερα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής μαργαριταριών στην Αυστραλία (μετά την οικογένεια Πασπάλη) και από τις πλουσιότερες της χώρας. Ο καπετάν Μιχάλης πέθανε αλλά η οικογένεια Καίλη διατηρεί στενούς δεσμούς με την Ελλάδα και ειδικά με το Καστελόριζο.
Κι άλλοι ομογενείς ασχολήθηκαν με την καλλιέργεια μαργαριταριών, κυρίως από την Κάλυμνο όχι πάντα και με επιτυχία, αλλά θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε και την πρώτη Ελληνίδα. Ήταν η Μαίρη Ντάκα που πέθανε το 1985 σε ηλικία 76 ετών στο Μπρουμ. Όλοι τη θυμούνται για τη σκληρή δουλειά της. Ξεκίνησε από το μηδέν όταν έχασε τον άνδρα της από ηλεκτροπληξία και δημιούργησε μια σημαντική επιχείρηση και ένα στόλο τεσσάρων σκαφών.
Αναδημοσίευση από ΑΠΕ ΜΠΑ Σ. Χατζημανώλης
helectra
Περιοδικον Ποικιλης Υλης 